.ROZMIESZCZENIE I OPIS OŁTARZY

KRUCHTA POŁUDNIOWA KRUCHTA POŁUDNIOWA Kaplica Zaśnięcia NMP, tzw. Kaplica Kopernika Epitafium K. Bąkowskiej F Organy główne Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem Epitafium A. Pirnesius z obrazem św. Hieronima Kaplica Nawiedzenia NMP Epitafium S. Dutkiewicza Kaplica św. Stanisława Kostki Portret Pawła Działyńskiego NAWA POŁUDNIOWA Ołtarz św. Marii Magdaleny Ołtarz św. Anny Ołtarz Anioła Stróża Dwa Epitafia Marii oraz Jana Rubinkowskich E Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa Pomnik Jana Pawła II upamiętniający wizytę w Toruniu Ołtarz św. Franciszka Figura św. Jana Ewangelisty Ambona Płyta małżonków von Soest Figura Chrystusa przy kolumnie Figura św. Jana Ewangelisty Malowidło ścienne św. Jana Ewangelisty Witraż w oknie wschodnim Tryptyk św. Wolfganga PREZBITERIUM K Malowidło ścienne św. Jana Chrzciciela Figura św. Jana Chrzciciela Figura Chrystusa Zmartwychwstałego Malowidło przedstawiające Sąd Ostateczny i Ukrzyżowanie Tron Biskupi ZAKRYSTIA 40a NAWA GŁÓWNA NAWA PÓŁNOCNA Ołtaż św. Krzyża Ołtarz z obrazem Niepokalanej Organy boczne Konsola z popiersiem Mojżesza, na niej kopia figury Pięknej Madonny Kaplica Bożego Ciała Kaplica św. Ignacego Loyoli 40 Epitafium K. Frisiusa Dwa Epitafia Marii oraz Jana Rubinkowskich Ołtarz Zdjęcie z Krzyża Figura Chrystusa Miłosiernego Obraz św. Cecylii Kaplica św. Józefa Epitafium A. Gretza Kaplica św. Barbary KRUCHTA PÓŁNOCNA KRUCHTA PÓŁNOCNA

A. Prezbiterium;   B. Zakrystia;   C. Nawa główna;   D. Nawa północna;
G. Nawa południowa;   J. Kruchta południowa; H. Kruchta północna.

1. Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
---------------------------------------
2. Kaplica Zaśnięcia NMP, tzw. Kaplica Kopernika.
---------------------------------------
3. Epitafium K. Bąkowskiej.
---------------------------------------
4. Ołtarz Anioła Stróża.
---------------------------------------
5. Epitafium A. Pirnesius z obrazem św. Hieronima.
---------------------------------------
6. Kaplica Nawiedzenia NMP.
---------------------------------------
7. Epitafium S. Dutkiewicza.
---------------------------------------
8. Ołtarz św. Anny.
---------------------------------------
9. Kaplica św. Stanisława Kostki.
---------------------------------------
10. Portret Pawła Działyńskiego.
---------------------------------------
11. Ołtarz św. Marii Magdaleny.
---------------------------------------
12. Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa.
---------------------------------------
13. Ołtarz św. Franciszka.
---------------------------------------
14. Figura św. Jana Ewangelisty.
---------------------------------------
15. Ambona.
---------------------------------------
16. Płyta małżonków von Soest.
---------------------------------------
17. Figura Chrystusa przy kolumnie.
---------------------------------------
18. Figura św Jana Ewangelisty.
---------------------------------------
19. Malowidło ścienne św. Jana Ewangelisty.
---------------------------------------
20. Tryptyk św. Wolfganga.
---------------------------------------
21. Witraż w oknie wschodnim.
---------------------------------------
22. Malowidło ścienne św. Jana Chrzciciela.
23. Figura św. Jana Chrzciciela.
---------------------------------------
24. Figura Chrystusa Zmartwychwstałego.
---------------------------------------
25. Malowidło przedstawiające Sąd Ostateczny i Ukrzyżowanie.
---------------------------------------
26. Tron Biskupi.
---------------------------------------
27. Ołtarz z obrazem Niepokalanej.
---------------------------------------
28. Organy boczne.
---------------------------------------
29. Konsola z popierśiem Mojżesza, na niej kopia figury Pięknej Madonny.
---------------------------------------
30. Kaplica Bożego Ciała.
---------------------------------------
31. Ołtarz św. Krzyża.
---------------------------------------
32. Kaplica św. Ignacego Loyoli.
---------------------------------------
33. Ołtarz Zdjęcie z Krzyża.
---------------------------------------
34. Kaplica św. Józefa.
---------------------------------------
35. pitafium A. Gretza.
---------------------------------------
36. Figura Chrystusa Miłosiernego.
---------------------------------------
37. Epitafium K. Frisiusa.
---------------------------------------
38. Dwa Epitafia Marii oraz Jana Rubinkowskich.
---------------------------------------
39. Organy główne.
---------------------------------------
40. Dwa świeczniki wiszące.
---------------------------------------
41. Kaplica św. Barbary.
---------------------------------------
42. Obraz św. Cecylii.
---------------------------------------
43. Pomnik Jana Pawła II.
 

Opisy wybranych miejsc Katedry.

 

1. Obraz przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem, w typie Apokaliptycznej, na obłokach, w otoczeniu chórów anielskich, adorowaną przez patronów kościoła - św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelistę, powyżej Bóg Ojciec i Duch Św., wczesnobarokowy, 1647 r., niegdyś w ołtarzu głównym, manierystyczno-barokowym, 1633 - 1638 r., rozebranym w 1938 r. i poważnie uszkodzonym w czasie wojny.

Kaplica Zaśnięcia NMP Epitafium M. Kopernika Popiersie M. Kopernika 2. Kaplica Zaśnięcia NPM (tzw. Kaplica Kopernika)
Ołtarz manierystyczny, ok. 1625 r., z późno-gotyckim reliefem Zaśnięcia, pocz. XVI w.; chrzcielnica brązowa, wczesnogotycka, XIII/XIV w. z późniejszymi uzupełnieniami (zwieńczenie   z przedstawieniem Chrztu Chrystusa późnobaro-kowe, ok. 1720–1730 r.); ławy późnogotyckie       2 poł. XV w.; epitafium Mikołaja Kopernika, fund. przez M. Pirnesiusa po 1582 r. , (1589?) restaurowane w 1733 r. przez J. K. Rubinkowskiego, w zwieńczeniu portret króla Jana Olbrachta, zm. w Toruniu 17 czerwca 1501 r., którego serce wmurowano w ścianę międzyokienną w tejże kaplicy; pomnik-popiersie Mikołaja Kopernika z fundacji Józefa ks. Jabłonowskiego, literata, mecenasa nauk i sztuk, wyk. w Krakowie przez Wojciecha Rojowskiego, późnobarokowe, sygnowane i datowane 22 VI 1766 r.; tablica ku czci dwóch biskupów warmińskich pochodzących z Torunia: Jana III Abeziera, zm. 1424 r. i Łukasza Watzenrode, doktora praw, dyplomaty, wuja Kopernika, zm. 1512 r., fundowana przez J. K. Rubinkowskiego w 1724 r.; witraże wyk. Władysław Kozioł w 1973 r.

3. Epitafium inskrypcyjne hr. Konstancji Anny Cecylii Bąkowskiej zm. 22 czerwca 1685 r., drugiej żony Jana Ignacego Bąkowskiego (por. poz. 9), wojewody malborskiego i starosty brodnickiego, córki Gerarda Denhoffa, wojewody pomorskiego, podskarbiego pruskiego, barokowe.

4. Ołtarz barokowy, pocz. XVIII w., fundowany przez bpa Seweryna Szczukę, sufragana chełm. 1703–1727 r. i proboszcza toruńskiego; obraz Anioła Stróża nowszy, w zwieńczeniu św. Barbara.

5. Epitafium Anny Pirnesius, zm. w 1576 r. w wieku 4 lat, sprawione przez ojca Melchiora, doktora medycyny, od 1570 r. lekarza miejskiego w Toruniu, humanistę; obraz przedstawiający św. Hieronima, wg Dürera.

6. Kaplica MB Nieustającej Pomocy, patronki Diecezji Toruńskiej w rokokowym ołtarzu ok. 1770 r.; kopię ikony, znajdującej się w toruńskim kościele OO. Redemptorystów wyk. Józef Flik, 1962 r.; w boazerii obrazy o tematyce maryjnej, rokokowe: Zwiastowanie. Wstąpienie do świątyni. Joachim i Anna z małą Maryją i radość aniołów z jej narodzenia, Maryja Niepokalana zwalczająca moce piekielne; wyżej obraz przedstawiający audiencję jezuity Guido Tacharda wraz z mandarynami syjamskimi u Innocentego XI w 1688 r..

7. Epitafium inskrypcyjne Stanisława Dutkiewicza, rajcy toruńskiego, zm. 1754 r., rokokowe, wystawione w 1744 r.

8. Ołtarz św. Anny, barokowy, ok. 1700 r., z gotycko-renesansową rzeźbą św. Anny Samotrzeć; w zwieńczeniu obraz św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus.

9. Kaplica św. Stanisława Kostki; ołtarz późnobarokowy, 1719 r., z obrazem Adoracji Matki Bożej z Dzieciątkiem przez św. Stanisława, wyk. przez Bartłomieja Strobla, 1634 r. Epitafia: Sebastiana Trosta, ławnika toruńskiego, zm. 1578 r., manierystyczne z obrazem Ukrzyżowania; Elżbiety Joanny Bąkowskiej z Czeszewskich, zm. 1662 r., pierwszej żony Jana Ignacego Bąkowskiego (ok. 1615–1679 r.), z reliefowym wyobrażeniem zmarłej, wzorowanym na portrecie trumiennym i wolnym miejscem dla wizerunku męża; barokowe, 1663 r.; Aleksandra Nostitz Bąkowskiego (zm. 1663 r.) i jego drugiej żony Katarzyny Wiesiołowskiej (zm. 1657 r.), barokowe.

10. Portret trumienny i herby Pawła Działyńskiego, starosty nieszawskiego i włocławskiego, wojewody trockiego, zm. 1649 r.

11. Ołtarz św. Marii Magdaleny, późnobarokowy, 1739 r., fundowany przez sufragana chełm. Macieja Aleksandra Sołtyka z gotyckim reliefem kamiennym przedstawiającym świętą unoszoną do nieba przez anioły; jest to dzieło kontynuatora Mistrza Pięknej Madonny toruńskiej, ok. 1415 r.; w przeszklonych szafkach liczne relikwie świętych; figury Apostołów, a w zwieńczeniu króla Dawida, odrestaurowany w 2003 r.

Kaplica Najświętrzego Serca Pana Jezusa 12. Kaplica Najświętrzego Serca Pana Jezusa; ołtarz późnobarokowy, ok. 1720–1730 r., z nowszą figurą Chrystusa, obok barokowa figura św. Jana Ew.; boazeria neogotycka. Kaplica została odrestaurowana w 2004 roku.

13. Przy ścianie wschodniej nawy, wczesnobarokowy ołtarz św. Franciszka Ksawerego z rzeźbami i ornamentyką nawiązującą do działalności misyjnej świętego w krajach egzotycznych, ok. 1680 r., z nowszym obrazem Stygmazacji św. Franciszka z Asyżu; w zwieńczeniu św. Antoni Padewski.

Figura Jana Ewangelisty 14. Figura św. Jana Ewangelisty, dzieło warsztatu św. Wolfganga z końca XV w.; prawdopodobnie wraz z figurą Chrystusa (poz. 24) pochodzi z dawnego ołtarza głównego.



15. Ambona rokokowa, ok. 1760 r.

16. Brązowa płyta nagrobna małżonków von Soest: Jana burmistrza toruńskiego i Małgorzaty; wyk. w Brugii po 1361 r., odlewana i rytowana, wmurowana wtórnie w południową ścianę prezbiterium.

Figura Chrystusa 17. Późnobarokowa figura Chrystusa przy kolumnie, 2 poł. XVIII w.





Figura Jana Ewangelisty 18. Figura św. Jana Ewangelisty, 1 poł. XVIII w.





Fresk - Jan Ewangelista 19. Wielkie, gotyckie (z połowy XIV wieku) malowidło ścienne przedstawiające patrona kościoła: św. Jana Ewangelistę, umieszczone po prawej stronie wielkiego gotyckiego okna na wschodniej ścianie prezbiterium.



Ołtarz Główny 20. W ołtarzu głównym tryptyk św. Wolfganga, wyk. 1502–1506 r., z figurami św. Wolfganga oraz Apostołów Bartłomieja i Szymona (Jakuba st.?); na skrzydłach malowane wyobrażenia Ojców Kościoła, u stóp których symbole Ewangelistów; pierwotnie był to jeden z ołtarzy bocznych. Powyżej krucyfiks, niegdyś w łuku tęczowym, znacznie wcześniejszy, z 2 poł. XIV w.

Witraż i Krucyfiks nad ołtażem głównym 21. Okno z witrażem wzorowanym na witrażach średniowiecznych z wstawionymi reliktami przeszklenia gotyckiego, wykonanym przez toruńskiego artystę Edwarda Kwiatkowskiego, po II wojnie światowej w latach 1949-1951. W górnej części (w maswerku) zachowały się oryginalne fragmenty średniowiecznego oszklenia.

Fresk - Jan Chrzciciel 22. Wielkie, gotyckie (z połowy XIV wieku) malowidło ścienne przedstawiające patrona kościoła: św. Jana Chrzciciela, umieszczone po lewej stronie wielkiego gotyckiego okna na wschodniej ścianie prezbiterium.



Figura Jana Chrzciciela 23. Figura św. Jana Chrzciciela, późnogotycka.





Figura Chrystusa 24. Figura Chrystusa Zmartwychwstałego, dzieło warsztatu św. Wolfganga, 1497 r.; zapewne z dawnego ołtarza głównego.




Fresk Ukrzyżowanie i Sąd Ostateczny 25. Malowidło na ścianie płn. ponad wejściem do zakrystii, ok. 1380– –1390 r., przedstawiające Ukrzyżowanie połączone z Sądem Ostatecznym: u góry Bóg Ojciec pośród aniołów różnej hierarchii, Archanioł Michał zwyciężający szatana i św. Piotr przyjmujący zbawionych do nieba; u dołu zmartwychwstanie zmarłych i piekło; pośrodku krucyfiks jako żywy krzyż i drzewo Jessego wyrastające z piersi patriarchy; po bokach NMP, św. Jan, niewiasty, setnik. Żydzi, personifikacje Kościoła i Synagogi, cnoty i grzechy. Mater Misericordiae, spotkanie 3 żywych i 3 umarłych; niezwykle oryginalny program ikonograficzny, dzieło wysokiej klasy artystycznej.

26. Tron biskupi, rokokowy, poł. XVIII w.

27. Ołtarz barokowy przy łuku tęczowym z obrazem Niepokalanej w sukience srebrnej, malowanymi przedstawieniami Św. Dziewic, w zwieńczeniu Zwiastowanie, zaś w predelli Pokłon Trzech Króli oraz Dzieciątko Jezus niosące Arma Christi; pochodzi prawdopodobnie z nie istniejącego kościoła Dominikanów, XVII/XVIII w.

Organy boczne 28. Organy boczne, barokowe, wyk. przez Mateusza Brandta, 1688 r.; 15-głosowy zespół dźwięku zrekonstruowany przez Józefa Mollina przy współpracy Mariana Dorawy w 1983 r.



Konsola z Figurą Madonny 29. Konsola z popiersiem Mojżesza w krzewie gorejącym, wspierająca niegdyś figurę Pięknej Madonny; obydwie rzeźby (wykute w wapieniu) to wybitne dzieła tzw. stylu międzynarodowego, powstałe w Toruniu ok. 1400 r.; figura Madonny wywieziona przez Niemców w 1944 r., zastąpiona przez kopię wyk. przez Tadeusza Marciniaka w 1957 r.

30. Kaplica Bożego Ciała; ołtarz rokokowy, fund. 1753 r. przez mistrza krawieckiego Andrzeja Stachurskiego; obraz Ostatniej Wieczerzy, ok. 1720 r.; w boazerii obrazy o tematyce eucharystycznej.

31. Przy filarze międzynawowym barokowy ołtarz św. Krzyża, późnobarokowy, 1739 r., z gotycką figurą Ukrzyżowanego, ok. 1380 r. i barokowymi figurami Matki Boskiej i św. Jana, w zwieńczeniu obraz – Pietá.

32. Kaplica poświęcona św. Ignacemu Loyoli. W późnobarokowym ołtarzu obraz z wizerunkiem założyciela zakonu Jezuitów, 2 ćw. XVIII w.

33. Przy filarze międzynawowym, wczesnobarokowy ołtarz z obrazem Zdjęcie z Krzyża, poł. XVII w., wzorowanym na nieistniejącym już obrazie Rubensa z kościoła św. Mikołaja w Kaliszu; w zwieńczeniu Ecce Homo, w predelli Opłakiwanie i Złożenie do grobu.

34. Kaplica św. Józefa (bractwa tragarzy zbożowych); ołtarz rokokowy ok. 1770 r.; w arkadzie naprzeciw ołtarza malowidło ścienne – św. Zygmunt, ok. 1400 r.; na ścianach obrazy przedstawiające Ojców Kościoła, XVII w., oraz portret trumienny i herby Adriana Horlemsa, poborcy podatków na Mazowszu i Podlasiu, zm. 1675 r.

35. Epitafium Andrzeja Gretza, ławnika toruńskiego, nobilitowanego 1580 r., zm. 1591 r. i jego żony Anny, zm.1584 r., kamienne, z uszkodzonym reliefem Zdjęcia z Krzyża, manierystyczne.

36. Ołtarz, na którym stał dawniej tryptyk św. Wolfganga (poz. 20); obecnie na mensie ustawiona figura Chrystusa Miłosiernego, barokowa.

37. Epitafium Kaspra Frisiusa, ławnika toruńskiego, zm. 1584 r. i jego żony Anny, zm. 1586 r., z reliefem przedstawiającym Zmartwychwstanie; kamienne, manierystyczne, umieszczone na 3 filarze po stronie płn.

38. Dwa epitafia pod chórem muzycznym, fund. przez J. K. Rubinkowskiego dla dzieci: Marii Konkordii, zm. 1728 r. i Jana Karola, zm. 1729 r.; drewniane, w kształcie obelisków, późnobarokowe. ok. 1730 r.

39. Chór muzyczny z organami o 34 rejestrach, wyk. przez Maxa Terleckiego z Królewca, 1878 r.; prospekt neogotycki.

40. Dwa świeczniki wiszące, z figurką Maryi z Dzieciątkiem w trzonie, późnogotyckie, wyk. przez toruńskiego ludwisarza Andrzeja Kugelhana w 1580 r. z fundacji burmistrza Jana Gretcza.

41. Kaplica św. Barbary zwana Kaplicą bractwa szyperskiego, z późnobarokowym ołtarzem św. Barbary, pocz. XVIII w.; gotycką rzeźbą Ecce Homo stojącą na konsoli pomiędzy oknami kaplicy, na ścianach 3 obrazy: Ukrzyżowanie ze statkiem wiślanym, św. Mikołajem bp. i św. Jakubem Ap. st. na 1 planie XVII w., Chrystus nauczający z łodzi, na której powiewa biało-czerwona bandera,, pocz. XVIII w., św. Barbara, 1707 r.; boazeria późnobarokowa, ok. 1700 r. , żyrandolem w kształcie kotwicy i kamienną płytą nagrobną Bertolda Segebortha z Lubeki, zmarłego w Toruniu w 1467 roku leżącą w posadzce przed ołtarzem.

42. Obraz św. Cecylii, XIX w. z dawnego barokowego ołtarza głównego, rozebranego w 1938 r.

Pomnik Jana Pawła II 43. Pomnik Jana Pawła II, upamiętniający wizytę Ojca Świętego w Toruniu w dniu 7.VI.1999 roku.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

© Copyright Marek Gaca 2003-2005. Wszelkie prawa zastrzeżone. 
Uwagi dotyczące działania strony prosimy kierować do
Webmastera
Strony zoptymalizowane dla rozdzielczości 800 x 600