.ROZMIESZCZENIE I OPIS OŁTARZY
|
|||
Opisy wybranych miejsc Katedry. |
|||
1. Obraz przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem, w typie Apokaliptycznej, na obłokach, w otoczeniu chórów anielskich, adorowaną przez patronów kościoła - św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelistę, powyżej Bóg Ojciec i Duch Św., wczesnobarokowy, 1647 r., niegdyś w ołtarzu głównym, manierystyczno-barokowym, 1633 - 1638 r., rozebranym w 1938 r. i poważnie uszkodzonym w czasie wojny. |
|||
2.
Kaplica Zaśnięcia NPM (tzw. Kaplica Kopernika) |
|||
3. Epitafium inskrypcyjne hr. Konstancji Anny Cecylii Bąkowskiej zm. 22 czerwca 1685 r., drugiej żony Jana Ignacego Bąkowskiego (por. poz. 9), wojewody malborskiego i starosty brodnickiego, córki Gerarda Denhoffa, wojewody pomorskiego, podskarbiego pruskiego, barokowe. |
|||
4. Ołtarz barokowy, pocz. XVIII w., fundowany przez bpa Seweryna Szczukę, sufragana chełm. 1703–1727 r. i proboszcza toruńskiego; obraz Anioła Stróża nowszy, w zwieńczeniu św. Barbara. |
|||
5. Epitafium Anny Pirnesius, zm. w 1576 r. w wieku 4 lat, sprawione przez ojca Melchiora, doktora medycyny, od 1570 r. lekarza miejskiego w Toruniu, humanistę; obraz przedstawiający św. Hieronima, wg Dürera. |
|||
6. Kaplica MB Nieustającej Pomocy, patronki Diecezji Toruńskiej w rokokowym ołtarzu ok. 1770 r.; kopię ikony, znajdującej się w toruńskim kościele OO. Redemptorystów wyk. Józef Flik, 1962 r.; w boazerii obrazy o tematyce maryjnej, rokokowe: Zwiastowanie. Wstąpienie do świątyni. Joachim i Anna z małą Maryją i radość aniołów z jej narodzenia, Maryja Niepokalana zwalczająca moce piekielne; wyżej obraz przedstawiający audiencję jezuity Guido Tacharda wraz z mandarynami syjamskimi u Innocentego XI w 1688 r.. |
|||
7. Epitafium inskrypcyjne Stanisława Dutkiewicza, rajcy toruńskiego, zm. 1754 r., rokokowe, wystawione w 1744 r. |
|||
8. Ołtarz św. Anny, barokowy, ok. 1700 r., z gotycko-renesansową rzeźbą św. Anny Samotrzeć; w zwieńczeniu obraz św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus. |
|||
9. Kaplica św. Stanisława Kostki; ołtarz późnobarokowy, 1719 r., z obrazem Adoracji Matki Bożej z Dzieciątkiem przez św. Stanisława, wyk. przez Bartłomieja Strobla, 1634 r. Epitafia: Sebastiana Trosta, ławnika toruńskiego, zm. 1578 r., manierystyczne z obrazem Ukrzyżowania; Elżbiety Joanny Bąkowskiej z Czeszewskich, zm. 1662 r., pierwszej żony Jana Ignacego Bąkowskiego (ok. 1615–1679 r.), z reliefowym wyobrażeniem zmarłej, wzorowanym na portrecie trumiennym i wolnym miejscem dla wizerunku męża; barokowe, 1663 r.; Aleksandra Nostitz Bąkowskiego (zm. 1663 r.) i jego drugiej żony Katarzyny Wiesiołowskiej (zm. 1657 r.), barokowe. |
|||
10. Portret trumienny i herby Pawła Działyńskiego, starosty nieszawskiego i włocławskiego, wojewody trockiego, zm. 1649 r. |
|||
11. Ołtarz św. Marii Magdaleny, późnobarokowy, 1739 r., fundowany przez sufragana chełm. Macieja Aleksandra Sołtyka z gotyckim reliefem kamiennym przedstawiającym świętą unoszoną do nieba przez anioły; jest to dzieło kontynuatora Mistrza Pięknej Madonny toruńskiej, ok. 1415 r.; w przeszklonych szafkach liczne relikwie świętych; figury Apostołów, a w zwieńczeniu króla Dawida, odrestaurowany w 2003 r. |
|||
12. Kaplica Najświętrzego Serca Pana Jezusa; ołtarz późnobarokowy, ok. 1720–1730 r., z nowszą figurą Chrystusa, obok barokowa figura św. Jana Ew.; boazeria neogotycka. Kaplica została odrestaurowana w 2004 roku. |
|||
13. Przy ścianie wschodniej nawy, wczesnobarokowy ołtarz św. Franciszka Ksawerego z rzeźbami i ornamentyką nawiązującą do działalności misyjnej świętego w krajach egzotycznych, ok. 1680 r., z nowszym obrazem Stygmazacji św. Franciszka z Asyżu; w zwieńczeniu św. Antoni Padewski. |
|||
14. Figura św. Jana Ewangelisty, dzieło warsztatu św. Wolfganga z końca XV w.; prawdopodobnie wraz z figurą Chrystusa (poz. 24) pochodzi z dawnego ołtarza głównego.
|
|||
15. Ambona rokokowa, ok. 1760 r. |
|||
16. Brązowa płyta nagrobna małżonków von Soest: Jana burmistrza toruńskiego i Małgorzaty; wyk. w Brugii po 1361 r., odlewana i rytowana, wmurowana wtórnie w południową ścianę prezbiterium. |
|||
17. Późnobarokowa figura Chrystusa przy kolumnie, 2 poł. XVIII w.
|
|||
18. Figura św. Jana Ewangelisty, 1 poł. XVIII w.
|
|||
19. Wielkie, gotyckie (z połowy XIV wieku) malowidło ścienne przedstawiające patrona kościoła: św. Jana Ewangelistę, umieszczone po prawej stronie wielkiego gotyckiego okna na wschodniej ścianie prezbiterium.
|
|||
20. W ołtarzu głównym tryptyk św. Wolfganga, wyk. 1502–1506 r., z figurami św. Wolfganga oraz Apostołów Bartłomieja i Szymona (Jakuba st.?); na skrzydłach malowane wyobrażenia Ojców Kościoła, u stóp których symbole Ewangelistów; pierwotnie był to jeden z ołtarzy bocznych. Powyżej krucyfiks, niegdyś w łuku tęczowym, znacznie wcześniejszy, z 2 poł. XIV w. |
|||
21. Okno z witrażem wzorowanym na witrażach średniowiecznych z wstawionymi reliktami przeszklenia gotyckiego, wykonanym przez toruńskiego artystę Edwarda Kwiatkowskiego, po II wojnie światowej w latach 1949-1951. W górnej części (w maswerku) zachowały się oryginalne fragmenty średniowiecznego oszklenia. |
|||
22. Wielkie, gotyckie (z połowy XIV wieku) malowidło ścienne przedstawiające patrona kościoła: św. Jana Chrzciciela, umieszczone po lewej stronie wielkiego gotyckiego okna na wschodniej ścianie prezbiterium.
|
|||
23. Figura św. Jana Chrzciciela, późnogotycka.
|
|||
24. Figura Chrystusa Zmartwychwstałego, dzieło warsztatu św. Wolfganga, 1497 r.; zapewne z dawnego ołtarza głównego.
|
|||
25. Malowidło na ścianie płn. ponad wejściem do zakrystii, ok. 1380– –1390 r., przedstawiające Ukrzyżowanie połączone z Sądem Ostatecznym: u góry Bóg Ojciec pośród aniołów różnej hierarchii, Archanioł Michał zwyciężający szatana i św. Piotr przyjmujący zbawionych do nieba; u dołu zmartwychwstanie zmarłych i piekło; pośrodku krucyfiks jako żywy krzyż i drzewo Jessego wyrastające z piersi patriarchy; po bokach NMP, św. Jan, niewiasty, setnik. Żydzi, personifikacje Kościoła i Synagogi, cnoty i grzechy. Mater Misericordiae, spotkanie 3 żywych i 3 umarłych; niezwykle oryginalny program ikonograficzny, dzieło wysokiej klasy artystycznej. |
|||
26. Tron biskupi, rokokowy, poł. XVIII w. |
|||
27. Ołtarz barokowy przy łuku tęczowym z obrazem Niepokalanej w sukience srebrnej, malowanymi przedstawieniami Św. Dziewic, w zwieńczeniu Zwiastowanie, zaś w predelli Pokłon Trzech Króli oraz Dzieciątko Jezus niosące Arma Christi; pochodzi prawdopodobnie z nie istniejącego kościoła Dominikanów, XVII/XVIII w. |
|||
28. Organy boczne, barokowe, wyk. przez Mateusza Brandta, 1688 r.; 15-głosowy zespół dźwięku zrekonstruowany przez Józefa Mollina przy współpracy Mariana Dorawy w 1983 r.
|
|||
29. Konsola z popiersiem Mojżesza w krzewie gorejącym, wspierająca niegdyś figurę Pięknej Madonny; obydwie rzeźby (wykute w wapieniu) to wybitne dzieła tzw. stylu międzynarodowego, powstałe w Toruniu ok. 1400 r.; figura Madonny wywieziona przez Niemców w 1944 r., zastąpiona przez kopię wyk. przez Tadeusza Marciniaka w 1957 r. |
|||
30. Kaplica Bożego Ciała; ołtarz rokokowy, fund. 1753 r. przez mistrza krawieckiego Andrzeja Stachurskiego; obraz Ostatniej Wieczerzy, ok. 1720 r.; w boazerii obrazy o tematyce eucharystycznej. |
|||
31. Przy filarze międzynawowym barokowy ołtarz św. Krzyża, późnobarokowy, 1739 r., z gotycką figurą Ukrzyżowanego, ok. 1380 r. i barokowymi figurami Matki Boskiej i św. Jana, w zwieńczeniu obraz – Pietá. |
|||
32. Kaplica poświęcona św. Ignacemu Loyoli. W późnobarokowym ołtarzu obraz z wizerunkiem założyciela zakonu Jezuitów, 2 ćw. XVIII w. |
|||
33. Przy filarze międzynawowym, wczesnobarokowy ołtarz z obrazem Zdjęcie z Krzyża, poł. XVII w., wzorowanym na nieistniejącym już obrazie Rubensa z kościoła św. Mikołaja w Kaliszu; w zwieńczeniu Ecce Homo, w predelli Opłakiwanie i Złożenie do grobu. |
|||
34. Kaplica św. Józefa (bractwa tragarzy zbożowych); ołtarz rokokowy ok. 1770 r.; w arkadzie naprzeciw ołtarza malowidło ścienne – św. Zygmunt, ok. 1400 r.; na ścianach obrazy przedstawiające Ojców Kościoła, XVII w., oraz portret trumienny i herby Adriana Horlemsa, poborcy podatków na Mazowszu i Podlasiu, zm. 1675 r. |
|||
35. Epitafium Andrzeja Gretza, ławnika toruńskiego, nobilitowanego 1580 r., zm. 1591 r. i jego żony Anny, zm.1584 r., kamienne, z uszkodzonym reliefem Zdjęcia z Krzyża, manierystyczne. |
|||
36. Ołtarz, na którym stał dawniej tryptyk św. Wolfganga (poz. 20); obecnie na mensie ustawiona figura Chrystusa Miłosiernego, barokowa. |
|||
37. Epitafium Kaspra Frisiusa, ławnika toruńskiego, zm. 1584 r. i jego żony Anny, zm. 1586 r., z reliefem przedstawiającym Zmartwychwstanie; kamienne, manierystyczne, umieszczone na 3 filarze po stronie płn. |
|||
38. Dwa epitafia pod chórem muzycznym, fund. przez J. K. Rubinkowskiego dla dzieci: Marii Konkordii, zm. 1728 r. i Jana Karola, zm. 1729 r.; drewniane, w kształcie obelisków, późnobarokowe. ok. 1730 r. |
|||
39. Chór muzyczny z organami o 34 rejestrach, wyk. przez Maxa Terleckiego z Królewca, 1878 r.; prospekt neogotycki. |
|||
40. Dwa świeczniki wiszące, z figurką Maryi z Dzieciątkiem w trzonie, późnogotyckie, wyk. przez toruńskiego ludwisarza Andrzeja Kugelhana w 1580 r. z fundacji burmistrza Jana Gretcza. |
|||
41. Kaplica św. Barbary zwana Kaplicą bractwa szyperskiego, z późnobarokowym ołtarzem św. Barbary, pocz. XVIII w.; gotycką rzeźbą Ecce Homo stojącą na konsoli pomiędzy oknami kaplicy, na ścianach 3 obrazy: Ukrzyżowanie ze statkiem wiślanym, św. Mikołajem bp. i św. Jakubem Ap. st. na 1 planie XVII w., Chrystus nauczający z łodzi, na której powiewa biało-czerwona bandera,, pocz. XVIII w., św. Barbara, 1707 r.; boazeria późnobarokowa, ok. 1700 r. , żyrandolem w kształcie kotwicy i kamienną płytą nagrobną Bertolda Segebortha z Lubeki, zmarłego w Toruniu w 1467 roku leżącą w posadzce przed ołtarzem. |
|||
42. Obraz św. Cecylii, XIX w. z dawnego barokowego ołtarza głównego, rozebranego w 1938 r. |
|||
43. Pomnik Jana Pawła II, upamiętniający wizytę Ojca Świętego w Toruniu w dniu 7.VI.1999 roku. |
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
© Copyright Marek Gaca
2003-2005. Wszelkie prawa zastrzeżone. |